Słowniczek pojęć
A
AORTOPEKSJA
Zabieg polegający na przeszyciu aorty wstępującej i łuku aorty do tylnej ściany mostka.
B
BRONCHOSKOPIA
Badanie polegające na wprowadzeniu specjalnego wziernika (sztywnego lub giętkiego) do tchawicy oraz oskrzeli poprzez krtań. Zabieg wykonuje się u dzieci w znieczuleniu ogólnym.
D
DYSFAGIA
Zaburzenia połykania.
F
FUNDOPLIKACJA (OPERACJA ANTYREFLUKSOWA)
Zabieg chirurgiczny, który ma na celu poprawę funkcjonowania dolnego zwieracza przełyku oraz zmniejszenie objawów choroby refluksowej.
Podczas zabiegu chirurg tworzy mankiet z dna żołądka wokół dolnego zwieracza przełyku.
G
GASTROSKOPIA
Badanie polegające na wprowadzeniu giętkiego endoskopu do przełyku i dalej do żołądka i dwunastnicy. Umożliwia ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego, rozpoznanie schorzeń przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. W trakcie badania możliwe jest także pobranie wycinków do dalszych badań diagnostycznych.
GASTROSTOMIA (PEG)
Specjalna sonda zakładana przez powłoki brzuszne do światła żołądka metodami chirurgicznymi lub endoskopowymi (w trakcie gastrofiberoskopii). Służy do długotrwałego żywienia enteralnego.
I
IPP – INHIBITORY POMPY PROTONOWEJ
Leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego przez błonę śluzową żołądka.
J
JEJUNOSTOMIA (PEJ)
Specjalna sonda zakładana przez powłoki brzuszne do światła jelita cienkiego metodami chirurgicznymi lub endoskopowymi (w trakcie gastrofiberoskopii). Służy do długotrwałego żywienia enteralnego.
P
pH-metria
(ang. pH-measure)
Badanie polegające na pomiarze stężenia jonów wodorowych (kwaśności) w dolnej części przełyku za pomocą specjalnej sondy zakładanej przez nos. Dostarcza ono informacji o tym, jak dużo kwasów żołądkowych przedostaje się wstecznie z żołądka do przełyku i jak długo tam pozostają. Ph-metria przełyku wykonywana jest w przypadku podejrzenia choroby refluksowej przełyku.
PRZETOKA TCHAWICZO-PRZEŁYKOWA
(ang. esophageal-tracheal fistula)
Nieprawidłowe połączenie przełyku i tchawicy, które może być wrodzone lub nawrotowe.
Przetoki wrodzone mogą towarzyszyć zarośnięciu przełyku i łączyć z tchawicą najczęściej dolny, rzadziej górny odcinek zarośniętego przełyku. Rzadko przetoka tchawiczo-przełykowa występuje jako izolowana wada, tzw. postać H.
Nawrotowa przetoka tchawiczo-przełykowa jest powikłaniem przebytego zabiegu odtworzenia ciągłości przełyku.
R
REFLUKS ŻOŁĄDKOWO-PRZEŁYKOWY
(GER – gastroesophageal reflux)
Wsteczne zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku z występowaniem określonych objawów oraz powikłań (choroba refluksowa przełyku).
S
SPIROMETRIA
Badanie czynnościowe układu oddechowego wykonywane w celu zmierzenia objętości i pojemności płuc oraz oceny prawidłowości oddychania za pomocą spirometru.
T
TORAKOSKOPIA
Uwidocznienie zawartości klatki piersiowej za pomocą wprowadzanego operacyjnego endoskopu poprzez minimalne nacięcie ściany klatki piersiowej.
TORAKOTOMIA
Operacyjne otwarcie klatki piersiowej.
TRACHEOMALACJA
(ang. tracheomalacia)
Wrodzona wada tchawicy polegająca na nieprawidłowym wykształceniu rusztoania chrzęstnego, co powoduje, że światło tchawicy podczas wydechu zapada się, w skrajnych przypadkach doprowadzając do jego zamknięcia i niewydolności oddechowej na tym tle. Wada najczęściej współistnieje z zarośnięciem przełyku.
W
WIDEOFLUOROSKOPOWA OCENA AKTU POŁYKANIA
(VFSS – Video Fluoroscopic Swallowing Study)
Wideofluoroskopia jest badaniem radiologicznym podczas którego oceniana jest anatomia i fizjologia jamy ustnej i gardła w aspekcie czynności połykania, w czasie, gdy pacjent pobiera płyny i pokarmy stałe o różnej konsystencji i teksturze, wymieszane z substancją kontrastującą. Filmy nagrywane w trakcie badania podlegają następnie interpretacji, która jest podstawą do stworzenia raportu.
Badanie najczęściej przeprowadza się u dzieci z zaburzeniami karmienia z towarzyszącą dysfagią.
Z
ZWĘŻENIE PRZEŁYKU
(ang. esophageal stenosis, esophageal stricture)
Miejsce zespolenia obu końców przełyku stanowiące okrężną bliznę, która może ulec obkurczeniu, doprowadzając do zmniejszenia przekroju światła przełyku, co utrudnia przechodzenie treści pokarmowej.
Ż
ŻYWIENIE ENTERALNE
Żywienie do światła przewodu pokarmowego drogą doustną, dożołądkową lub dojelitową przez sondy lub gastrotomię/jejunostomię.
ŻYWIENIE POZAJELITOWE
Częściowe lub całkowite żywienie drogą dożylną (kroplówki).